meta-pixel

CentrumSpark

facebook_logo instagram_logo linkedin_logo
spark_color_short2
Menu

problemy emocjonalne

Czy wiesz, że nawet 8% dzieci i nastolatków może zmagać się z ADHD? To jedno z najczęściej rozpoznawanych zaburzeń neurorozwojowych, charakteryzujące się m.in. nadpobudliwością i trudnościami z koncentracją. Dzieci ze stwierdzonym ADHD potrzebują odpowiednio dostosowanych metod nauczania, które angażują ich uwagę, pozwalają na częste zmiany aktywności i wykorzystują ich naturalną ciekawość oraz energię. Jak dobrze zaplanować naukę, by język angielski dla dzieci z ADHD był łatwiejszy do opanowania? Dowiedzmy się!

Kilka słów o ADHD – co to jest i jak się objawia?

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to temat, który w ostatnim czasie zyskał dużą popularność w mediach. Niestety, wokół tego zaburzenia narosło wiele szkodliwych stereotypów. Nie każde dziecko z ADHD to uczeń, który nieustannie biega po sali i przeszkadza w lekcji.

Objawy tego zaburzenia są różnorodne – niektóre dzieci są ciche i spokojne, ale zmagają się z trudnościami w koncentracji, zapominaniem o obowiązkach, nadmierną wrażliwością na bodźce czy problemami z organizacją czasu. ADHD ma wiele twarzy, dlatego tak ważne jest indywidualne podejście do każdej osoby z tym zaburzeniem.

Czy dzieci z ADHD mają trudności z nauką języków?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ ADHD u każdego dziecka może objawiać się inaczej. Niektóre dzieci z tym zaburzeniem świetnie radzą sobie z nauką języków, szybko przyswajają nowe słówka i chętnie komunikują się w obcym języku, podczas gdy inne mogą mieć trudności z koncentracją, zapamiętywaniem gramatyki czy tworzeniem dłuższych form pisemnych.

Najważniejsze w nauczaniu dzieci z ADHD jest indywidualne podejście i angażujące metody przyswajania wiedzy. Lekcje, które skupiają się jedynie na wyjaśnianiu teorii, czy monotonnym uzupełnianiu ćwiczeń gramatycznych mogą być dla nich nużące, podczas gdy nauka poprzez ruch, zabawę, wizualizacje lub muzykę przynosi lepsze efekty. ADHD nie oznacza braku zdolności językowych, a jedynie potrzebę dostosowania metod nauki do naturalnych predyspozycji dziecka. Wsparcie nauczycieli i rodziców oraz wykorzystanie jego mocnych stron sprawią, że nauka angielskiego stanie się przyjemnością, a nie wyzwaniem.

Uśmiechnięta nauczycielka prowadzi zajęcia indywidualne z dziewczynką. Dziewczynka na zdjęciu podpiera głowę na ręce i śpi wyraźnie nie zainteresowana lekcją

Angielski dla dzieci z ADHD – jak dostosować metody nauczania?

Dopasowanie metod nauki języków do dzieci z ADHD wymaga zastosowania strategii, które pomagają utrzymać jego koncentrację, motywację i zaangażowanie. Oto kilka propozycji, które mogą okazać się przydatne podczas nauki:

  • Krótkie i intensywne bloki zajęć – dzieci z ADHD mają trudności ze skupieniem się, jeśli dany temat jest omawiany i analizowany za długo, dlatego warto podzielić materiał na krótsze, intensywne sesje trwające 15-20 minut. Taka struktura pozwala utrzymać dziecku skupienie i dzięki temu więcej zapamięta z lekcji.
  • Zróżnicowane metody nauczania – nauczyciel nie powinien tylko mówić na lekcji. Zamiast tego warto, aby wprowadzał wizualizacje, gry ruchowe czy zabawy interaktywne.
  • Podejście multisensoryczne – pomaga to dzieciom z ADHD lepiej przyswajać wiedzę, angażując kilka zmysłów np. wzrok, słuch, dotyk czy ruch. Sprawdzą się tu rymowanki, mapy myśli, zabawki sensoryczne czy nauka poprzez ruch.
  • Częste powtórki – dzieci z ADHD lepiej zapamiętują materiał, gdy mają okazję regularnie do niego wracać. Ważne jest aktywne powtarzanie, np. poprzez gry, quizy czy zabawy, które angażują je w naukę.
  • Pozytywne wzmocnienia – pochwały, dodatkowe punkty czy nagrody takie jak np. naklejki, motywują dzieci do nauki i wzmacniają ich poczucie sprawczości. Ważne jest, aby nagrody dostosować do zainteresowań dziecka i doceniać jego wysiłek, a nie tylko efekty.

Materiał i narzędzia do nauki angielskiego dla dzieci z ADHD

Rodzice dzieci z ADHD bardzo dobrze pamiętają szkolne metody nauki z ich czasów polegające na przepisywaniu definicji z tablicy i monotonnych ćwiczeniach w zeszycie. Niestety, takie podejście rzadko sprawdza się w przypadku dzieci z trudnościami w koncentracji, ponieważ nie angażuje ich w aktywny sposób. Zamiast tego warto postawić na dynamiczne i interaktywne materiały, które przyciągają uwagę i ułatwiają przyswajanie języka.

Dobrze sprawdzą się aplikacje edukacyjne, fiszki z obrazkami, gry językowe oraz materiały wideo. Tworzenie kolorowych plakatów, nauka piosenek, wymyślanie rymowanek i zabawy ruchowe, takie jak „Simon Says”, pomagają utrzymać koncentrację i sprawiają, że nauka staje się bardziej naturalna i przyjemna.

Czego unikać w nauce angielskiego u dzieci z ADHD?

Po przeczytaniu tego artykułu staje się jasne, że monotonia to największy błąd w nauce, jeśli chodzi o język angielski dla dzieci z ADHD. Długie, powtarzające się ćwiczenia, brak interakcji oraz pasywne metody nauczania, takie jak ciągłe pisanie czy słuchanie, mogą szybko zniechęcić dziecko i utrudnić mu koncentrację.

Chłopiec sfrustrowany pracą domową. Siedzi przy stole i rozwiązuje ćwiczenia w książce. W ręce trzyma ołówek i spogląda w sufit

Dla wielu nauczycieli dzieci z ADHD stanowią wyzwanie. Często oceniane są jako trudne i nieułożone. W konsekwencji spotyka je za to krytyka i kary. Jednakże nie tędy droga. Dzieci z zaburzeniami uwagi nie potrzebują dodatkowych stresów, negatywnych bodźców i wywierania na nich presji. Nie chcą też słuchać porównań do innych dzieci. Wobec tego ważne jest, aby sposób ich nauczania był pełen zrozumienia i cierpliwości oraz dostosowany do ich indywidualnych potrzeb.

Bibliografia:

Szybowicz U., Tydzień Świadomości ADHD: Niezwykłe talenty, wyjątkowe wyzwania. Polska Federacja Stowarzyszeń Zawodów Medycznych, 2023, https://www.pfsz.org/tydzien-swiadomosci-adhd-niezwykle-talenty-wyjatkowe-wyzwania/

    Stres to jedna z głównych przyczyn problemów zdrowotnych wielu z nas. Niemal codziennie natrafiamy na sytuacje stresowe, czy to w pracy, szkole, czy w relacjach z innymi. Choć temat ten zazwyczaj poruszany jest w kontekście zdrowia dorosłych, stres dotyka również nasze dzieci. Jak zatem stres wpływa na organizmy najmłodszych? Dlaczego nie można go lekceważyć i jak skutecznie sobie z nim radzić? Zapoznaj się z poniższym artykułem, aby znaleźć odpowiedzi na te pytania!

    Stres – czym jest i jak działa na organizm?

    Stres to reakcja organizmu na różnego rodzaju czynniki, znane też jako stresory, które zaburzają naszą wewnętrzną równowagę, wywołują uczucie zagrożenia i lęku. Wśród najczęściej spotykanych stresorów należy wymienić:

    • hałas;
    • konflikty;
    • wypadki i urazy;
    • problemy w pracy;
    • nadmiar obowiązków;
    • zagrożone bezpieczeństwo;
    • trudne relacje z innymi ludźmi;
    • niestabilna sytuacja finansowa;
    • zaburzenia i problemy emocjonalne;
    • problemy zdrowotne swoje i bliskich;
    • zmiana miejsca zamieszkania, szkoły lub pracy.

    Podczas odczuwania stresu w naszym organizmie wydziela się hormon – kortyzol. Pomaga on dostosować się do sytuacji stresowej poprzez zwiększenie poziomu cukru we krwi, który dostarcza energii do walki lub ucieczki.

    Warto przy tym wspomnieć, że niewielki poziom stresu działa na nas mobilizująco np. przed wystąpieniem czy egzaminem. Wydzielany wtedy kortyzol pomaga nam przetrwać tę sytuację, wpływa na skupienie i chęci do działania.

    W momencie odczuwania przewlekłego stresu nasz organizm po pewnym czasie zaczyna doświadczać licznych skutków zdrowotnych. Stale podwyższony poziom kortyzolu zaczyna osłabiać odporność, zaburza pracę układu nerwowego i krążenia. Co więcej, osoby ciągle narażone na wysoki poziom stresu często doświadczają trudności z regulacją emocji oraz stanów depresyjnych czy lęków.

    Mały chłopiec uczy się w słuchawkach na uszach

    Dlaczego dzieci się stresują?

    Stres nie dotyka tylko dorosłych. Coraz częściej doświadczają go także najmłodsi. Niestety statystyki w tej kwestii nie są optymistyczne. Wg raportu Młode Głowy z 2023 r. ponad 80% dzieci w wieku 10-19 lat doświadcza stresu, który je przerasta.

    U dzieci stres najczęściej wywołują:

    • kłótnie rodziców;
    • presja otoczenia;
    • konflikty z rówieśnikami;
    • interakcje z nauczycielami;
    • obowiązki szkolne i domowe;
    • odrzucenie przez rówieśników;
    • problemy finansowe w rodzinie;
    • nadmiar bodźców zewnętrznych.

    Jakie są objawy stresu u dziecka?

    U każdego dziecka stres może objawiać się w nieco inny sposób. Małe dzieci do ok. 3 roku życia w efekcie stresu mogą częściej płakać, bardziej zwracać na siebie uwagę, odczuwać większą drażliwość lub mieć problemy ze snem. Niektóre z nich mogą wykazywać regresję rozwojową i powielać zachowania typowe dla dzieci na wcześniejszych etapach rozwoju.

    Starsze dzieci na sytuacje stresowe mogą reagować większą agresją lub w drugą stronę – poprzez zamknięcie się w sobie i unikanie konfrontacji z dorosłymi. U części dzieci mogą pojawić się zaburzenia odżywiania, trudności z zasypianiem, zgrzytanie zębami, jąkanie się, wybudzanie w nocy, problemy z koncentracją i brak motywacji do działania.

    Stres u dzieci może manifestować się także poprzez objawy psychosomatyczne takie jak np. bóle brzucha i głowy, dreszcze, nudności, problemy żołądkowo-jelitowe, zawroty głowy czy nadmierną potliwość.

    Duży czerwony napis stres napisany czerwoną kredką

    Jeśli zauważysz u swojego dziecka niepokojące objawy, nie lekceważ ich i nie minimalizuj problemu. Rady typu – „nie przejmuj się”, „problemy zaczną się dopiero w dorosłym życiu”, czy powielane od lat „paluszek i główka to szkolna wymówka” tylko pogarszają sytuację dziecka i pokazują, że nie jest ono traktowane poważnie.

    Skutki zdrowotne stresu u dziecka

    Przewlekły stres u dzieci, podobnie jak u dorosłych, prowadzi do zaburzeń ze strony układu nerwowego, takich jak np.:

    • lęki;
    • stany depresyjne;
    • zmiany zachowania;
    • zaburzenia rozwojowe np. mowy;
    • problemy z regulowaniem emocji.

    Stres wiąże się też z rozwojem wielu współczesnych chorób, coraz częściej diagnozowanych także u najmłodszych. Są to np.:

    • otyłość;
    • cukrzyca;
    • niedobory odporności;
    • zespół jelita drażliwego;
    • niedoczynność tarczycy.

    Jak ograniczyć dziecku stres?

    Najważniejsze, co rodzic może zrobić w przypadku nadmiaru stresu u dziecka to odpowiednio szybko zareagować i zidentyfikować problem. Dla wielu rodziców może być to trudne zadanie, ponieważ dzieci nie zawsze chcą otwarcie rozmawiać o tym, co je trapi. Wobec tego dziecko musi czuć, że zawsze może być wysłuchane i wiedzieć, że jego problemy nie zostaną zlekceważone. Kluczowe jest więc, abyś stworzył mu bezpieczną przestrzeni do rozmów i wyrażania swoich emocji.

    Kobieta pociesza zmartwione i dziecko

    Co więcej, warto dziecko zachęcać do aktywnego spędzania czasu np. poprzez zajęcia pozalekcyjne. Ważne jest, aby dziecko wykazywało szczere chęci uczestniczenia w tego typu lekcjach. Przymuszenie go do chodzenia na nie również może wiązać się z nadmiarem stresu.

    Kolejną kwestią jest dbanie o zdrowe odżywianie dzieci. Zbilansowana dieta, bogata w witaminy, składniki mineralne i antyoksydanty wspiera m.in. układ nerwowy dziecka, pomaga zwiększyć koncentrację  i wpływa na utrzymanie dobrego nastroju.

    Jeśli jesteś rodzicem, wiedz, że Twoje dziecko obserwuje i przejmuje niektóre Twoje zachowania. W związku z tym będzie w podobny sposób reagowało na sytuacje stresowe, jak Ty. Pamiętaj więc, że Ty jako rodzic dajesz przykład swojemu dziecku i jeśli czujesz, że nie radzisz sobie ze stresem, warto, abyś zadbał także o swój własny komfort psychiczny. Pamiętaj, że w sytuacjach kryzysowych, zawsze możesz zwrócić się o pomoc do psychologa.

    Bibliografia:

    1. Fundacja UNAWEZA, Raport Młode Głowy. Otwarcie o zdrowiu psychicznym, Warszawa, 2023.
    2. Talik E., Król K., Lęk szkolny a strategie radzenia sobie ze stresem u dzieci. Moderująca rola uogólnionego poczucia własnej skuteczności, Psychologia rozwojowa, 2014, tom 19, nr 3, s. 85–99.
    3. https://www.gov.pl/web/psse-lobez/czym-jest-stres-i-jak-dziala-na-organizm